2022 yılının başlarına kadar çok fazla gündemde olmayan yapay zeka, kısaltılmış ismiyle AI (Artificial Intelligence), ChatGPT’nin ortaya çıkmasıyla birlikte günden güne daha da popülerlik kazandı. Son aylarda ise yapılan çalışmalarla birlikte yapay zeka hayatımızın tam ortasında yerini almıştır. Doğal ki de çağa ayak uydurmak istiyorsak bu sistemin ne olduğunu ve nasıl çalıştığını bilmemiz gerekir. Gelin bir arada Yapay Zeka (AI) nedir ve nasıl çalışır üzere soruları yanıtlayalım.
Yapay Zeka (AI) nedir, ne değildir?
İlk olarak yapay zekanın ortaya çıkma gayesine bakmalıyız. Yapılan araştırmalara nazaran, yapay zekanın ortaya çıkmasının en büyük hedefi ortadaki bilgi akışını hızlandırmak ve insan aklı üzere düşünebilen sistemler sayesinde çarçabuk tahliller oluşturmaktır. Kolay bir formda yapay zekayı, insan zekasını ve davranışlarını taklit eden ve topladıkları bilgileri derleyerek yeni bilgiler doğrultusunda kendini geliştirebilen sistemler olarak tanımlayabiliriz.
Yapay zeka sistemlerinin bu kadar gelişmesiyle birlikte insanların aklındaki sorulardan biri de, “Acaba yapay zeka bizleri köreltir ve insanlığı bitirebilir mi?” oldu. Unutmamalıyız ki, yapay zeka sistemleri belli sorunları çözmek için kendini geliştirebilen programlardır. İnsan zekasını taklit etseler dahi, duygusal zeka, yaratıcılık, ve toplumsal bağlantılar üzere hususlarda kendi hisleri olmadığından ötürü tam olarak insan zekasının yerini alabilir diyemeyiz.
Yapay Zeka (AI) nasıl çalışır?
Yapay zekanın nasıl çalıştığına gelecek olursak, çoklukla bu sistemin beş evreden oluştuğunu söyleyebiliriz. Bunları data toplama, bilgi ön sürece, model eğitimi, model değerlendirmesi, ve sonuçları kullanma olarak sıralayabiliriz. Bu evrelerde AI, sorunu çözmek için dataları toplar, algoritma aracılığıyla bilgileri kıymetlendirir, bu bilgilerde uzmanlaşarak yeni bir tahlil üretir, ve en sonunda tahlili kullanıcıya sunar.
Yapay Zeka (AI) hayatımızın hangi alanlarında kullanılır? Örnekleri nelerdir?
Son yıllarda yapay zeka, hayatımızın her noktasına girmiş bulunmaktadır. Bankalardan mesken sistemlerine, telefon uygulamalarından otomobillere, hatta okullarda bile faal olarak kullanılmaktadır. Birkaç ay evvel Google’ın tanıttığı Gemini AI ile birlikte yapay zeka sistemlerinin daha da gelişeceğini görmüş olduk. Daha sonrasında OpenAI tarafından tanıtılan Sora’nın ürettiği görüntüler gündemi bir epey meşgul etti.
Sora’nın ürettiği görüntülerde tek bir yazıyla gerçekçi bir görüntü oluşturabildiğini gördük. Yapay zekanın şimdi çok yeni olması da bütün dikkatleri Sora’nın üzerine çekti. Bu sistemlerden anlayabiliyoruz ki yapay zeka gelecekte çok daha âlâ yerlerde olacak ve daha da geliştirilecek.
Yapay Zeka’nın potansiyel faydaları ve ziyanları nelerdir?
İşte yapay zekanın potansiyel faydaları ve ziyanları:
| Yararları | Zararları |
| Verimlilik Artışı: Günlük hayatta ve uzun devirde yaptığımız işlerde yapay zeka iş sürecini insan zekasını taklit ederek otomatik bir hale getirebilir. Bu sayede iş daha kısa müddette bitirilebilir. | İş Kaybı: Yapay zeka ve otomasyonun ortaya çıkışıyla birlikte insan gücüne muhtaçlık duyulmayan kimi sektörlerdeki |
| Kişiselleştirilmiş Tahliller: Yapay zeka sayesinde büyük ölçüde bilgi tahlilleri yapılabilir ve kullanıcılara şahsileştirilmiş sonuçlar sunularak daha tesirli bir ortam oluşturulabilir. | Gizlilik İhlali: Yapay Zeka sistemleri yüksek bilgi tahlili ile çalıştıkları ve bilgi topladıkları için bilgilerin kapalılığı ve güvenliği konusunda riskler olabilir. |
| Gelişmiş Sıhhat Hizmetleri: Son zamanlardaki kimi haberlerden de gördüğümüz üzere yapay zeka tıp konusunda eğitildiğinde teşhis ve tedavi süreçlerinde daha hakikat sonuçların ortaya koyulmasına yardımcı olabiliyor. | Teknoloji Bağımlılığı: Yapay zekaya olan ilginin ve teknolojiye olan merakın sonucunda bu sistemlerden ötürü insanların bağımlılığının yükselmesi riski vardır. |
| Trafik ve Araç Denetimi: Otonom sürüşler, yapay zeka aracılığıyla gerçekleşmektedir. Bu sistem sayesinde şoförsüz araçlar üzere teknolojiler trafik kazalarını azaltabilir ve trafiğin işleyişini daha tertipli hale getirebilir. | Sosyal Sıkıntılar: Yapay zekanın popülerleşmesiyle birlikte beşerler bu sistemler ile sohbet etmeye ve şahsileştirilmiş yanıtlar alabilirler. Bu sebeple kullanıcılar kendilerini başka insanlardan soyutlayabilirler bu da fizikî ve ruhsal sıhhat sıkıntıları ortaya çıkarabilir. |
