Dijital depolama sahiden inançlı mi? İnternette 2 milyondan fazla araştırma makalesi kayboldu!
Geçtiğimiz günlerde dijital yayınlar üzerine yapılan bir araştırma, internet ortamında yayınlanan bilimsel makalelerin çeyreğinden fazlasının gereğince korunamadığını ortaya koydu. Yani yayınlanan makalelerin birçoğu fark edilmeden kayboluyor. İşte kaybolan araştırma makalesi dataları ile ilgili detaylar…
Bilim dünyasının arşivleri gereğince inançlı mi? 2 milyondan fazla araştırma makalesi nerede?
24 Ocak’ta Journal of Librarianship and Scholarly Communication’da yayınlanan bilgilere nazaran makaleleri çevrimiçi yani dijital ortamlarda saklamaya yönelik sistemlerin gereğince uygun çalışmadığını ortaya koydu. Yapılan çalışmalarda birinci etapta arşiv içerisindeki içerik sayısı ve sistematiği hesaplandı. Akabinde dataları saklanan çalışmaların direkt olarak sonuçları ele alındı ve içerik sayılarının birbirlerini tutmadığı fark edildi.
Konuyla ilgili olarak Londra Üniversitesi Birkbeck’te edebiyat, teknoloji ve yayıncılık alanında araştırmacı olan muharrir Martin Konuta dijital obje tanımlayıcılarla (DOI) etiketlenen 7 milyon 438 bin 37 yapıtın arşivlerde tutulup tutulmadığını denetim etti. Araştırmayı kısaca size anlatmadan evvel DOI teknolojisinden bahsetmemiz gerekiyor.
DOI teknolojisi sanal ortamda hazırlamış olduğunuz bilgilere birer sanal “anahtar” atıyor. Bu anahtar bir sayı yahut farklı bir görsel sembol olabilir. Bu semboller ile birlikte arşivlerde bilimsel makale ve datalar saklanmış oluyor.
Eve yaptığı çalışmalarda makalelerin yaklaşık üçte birinin yani 2 milyondan biraz fazlasının korunmadığını fark etti. Devamında Helsinki’deki Hanken İktisat Okulu’nda akademik yayıncılık üzerine çalışan Mikael Laakso, DOI datalarıyla saklanan makalelerin sonsuza dek kaybolmayacağını düşünmenin kusur olduğu tarafında bir yorum yaptı.
Son olarak New York City’deki dijital arşivleme hizmeti Portico’nun genel müdürü Kate Wittenberg, küçük yayıncıların makaleleri muhafaza konusunda başarısız olma riskinin büyük yayıncılara nazaran daha yüksek olduğu konusunda uyardı.
